Wie rondloopt in een platenwinkel ziet ze weer liggen: muziekcassettes. Deze, in Nederland uitgevonden, geluidsdrager zorgde in de jaren tachtig voor een enorm emancipatieproces in de muziekindustrie. Er ontstond een bruisende Do It Yourself (DIY) cassettecultuur, waarin muzikanten zélf hun muziek opnamen en zélf verspreidden, via een vaak wereldwijd netwerk. Ruim veertig jaar later bundelen Allard Pierson, Concertzender, Diggin’ Demos en Muziekweb hun krachten om de geschiedenis van dit unieke vaderlandse erfgoed opnieuw onder de aandacht te brengen.
Cassettecultuur in Nederland
Nederland is de bakermat van de muziekcassette. Na de uitvinding door Lou Ottens, midden jaren zestig, duurde het even voordat muziekliefhebbers de vele mogelijkheden ervan zagen. Eind jaren ’70 en begin jaren ’80 ontstond een bruisende DIY-cassettecultuur waarin muzikanten zélf hun muziek opnamen en verspreidden. Er ontstond een wereldwijd netwerk van zelftapers die buiten de bestaande platenlabels en radiostations hun muziek ten gehore brachten. Dit leidde tot het ontstaan van aparte cassettelabels. In Nederland stond het VPRO-radioprogramma “De Radiola Improvisatie Salon” van Willem de Ridder aan de start van deze beweging. Van 1978 tot 1984 nodigde hij luisteraars uit hun eigen muziek op een cassette op te nemen. De opgestuurde pakjes maakte hij live op de radio open waarna hij de tapes direct afspeelde. Zoiets was ongehoord en het stimuleerde veel beginnende muzikanten. Een paar jaar later kreeg het maandblad Vinyl zijn eigen cassetterubriek. Tot in 1986 werd hier muziek besproken van individuele zelftapers maar ook van producties die door labels als Exart, Korn Plastics, Trumpett, De Fabriek, Ding Dong en Kubus Kassettes werden uitgegeven. De DIY-beweging was levendig en inspirerend. Zo kwamen er zelfs eigen winkels voor cassettes, zoals Staalplaat. Anno 2025 zien we een hernieuwde interesse in deze geluidsdrager.
Erfgoedproject
Nu, ruim veertig jaar later, bundelen Allard Pierson, Concertzender, Diggin’ Demos en Muziekweb hun krachten om dit unieke erfgoed opnieuw onder de aandacht te brengen. Met steun van Podiumkunst.net zullen zo’n 500 hoogtepunten uit de Nederlandse cassettecultuur toegankelijk worden gemaakt, onder andere via het platform van Muziekweb. Daarnaast gaan we op zoek naar verloren Radiola-uitzendingen en worden verhalen van cassettepioniers vastgelegd. Dead Mind Records brengt een Radiolaplaat uit, de Concertzender produceert een serie programma’s over cassettecultuur, en er komen clubavonden rond dit thema.
Waarom is dit interessant?
De zelftapers waren de eerste producers waar Nederland tegenwoordig zo om bekend is. Gezien de hernieuwde belangstelling voor cassettes is het een goed moment om de (voor)geschiedenis te belichten — een bijna vergeten hoofdstuk in de Nederlandse muziekgeschiedenis. Tegelijk is het een unieke kans om publiek actief te betrekken: via oproepen naar oude Radiola-uitzendingen en home recordings uit 1978-1986 willen we samen het erfgoed veiligstellen — vóór het definitief verdwijnt.